Czekamy na nie dziewięć miesięcy, sezon na prawdziwe, pełne słońca pomidory trwa stanowczo za krótko, wolelibyśmy jeść je przez okrągły rok, ale sezonowość – naturalnie – rządzi się swoimi prawami. Cierpliwie czekaliśmy i w końcu je mamy! Mienią się milionem odcieni od żółtych, przez krwistoczerwone po fioletowe. Od początków sierpnia na BioBazarze dostępne są pomidory gruntowe, uprawiają je Państwo Jabłońscy, Zając, Mrzygłodowie i Adam Furgała. Trzeba przyznać, że tęsknota potęguje doznania smakowe. Ależ one są pyszne, ależ one pachną!
Jak traktować pomidory godnie?
Po pierwsze – warto znać specyfikę odmiany i świadomie korzystać z jej dobrodziejstw. W dużym uproszczeniu – pomidory podzielić można na deserowe tj. konsumpcyjne i takie, które najlepsze są na przetwory. Skoro sezon w pełni, podpowiadamy które pomidory najlepsze będą w konstelacjach sałatkowych, które można marynować, suszyć, z których przygotowywać sosy. Włosi i Francuzi robiąc zakupy zawsze zwracają uwagę na odmianę pomidorów, wiedzą bowiem, że każda ma inne zastosowanie. Uczmy się tego od nich!
Po drugie – bądź dla nich delikatny. Na BioBazarze kupicie pomidory dojrzałe, soczyste – takie, które spędziły dużo czasu na krzaku i zdołały skoncentrować w sobie całą masę pomidorowej przyjemności. Jak mawia Pan Maciej Jabłoński, to na krzaku smak się kształtuje. Owoce pomidorów są delikatne, wrażliwe, najczęściej mają cienką skórkę, podatne są na pękanie i wgniecenia. Trzeba takiego pomidora traktować czule, więc z czułością się go zbiera – ręcznie. Zbiór maszynowy nie wchodzi tu w grę, bowiem zamiast owoców mielibyśmy przecier już na wstępie. Kupując, pamiętajcie o tym. Pomidorów nie należy ugniatać, a w torbie zakupowej trzeba znaleźć dla nich bezpieczne miejsce tak, by nie ucierpiały w transporcie.
Po trzecie – doceń ich cudowną niedoskonałość. W ekologicznym rolnictwie każdy owoc wyrasta nieco inaczej, może się nierównomiernie wybarwiać, może być pękaty, nakrapiany, może mieć rozstępy. To wszystko naturalne. Podczas gdy przemysłowy pomidor musi przede wszystkim być przewidywalnie piękny i regularny, w ekologii to smak i bogate wnętrze są najważniejsze.
Odmiany pomidorów dostępne na BioBazarze
Beefsteak – mięsisty duży pomidor z małą ilością pestek, ma karbowaną powierzchnię i wygląda bardzo dekoracyjnie. Co do koloru – może być pomarańczowy, czerwony i malinowy. To odmiana słodko-kwasowa, z uwagi na pokaźny rozmiar idealna jest do kanapek i hamburgerów – jeden plaster wystarczy i cudownie nasyci danie swoim intensywnym pomidorowym aromatem. Beefsteaki dostaniecie w pomidorowym królestwie Państwa Jabłońskich.
San Marzano – popularna odmiana we Włoszech, najlepsza na przetwory. W Bukiecie Smaków także się je uprawia. Owoc jest intensywnie czerwony, wydłużony, gniazda nasienne są niewielkie i łatwo można je usunąć. Passata z tych pomidorów jest przepyszna, no i sok pomidorowy – po zmiksowaniu owoców, od pulpy oddziela się pomidorowa woda – to pełny smaku, naturalny izotonik. Sosy pomidorowe z San Marzano mają idealną kleistość, lepią się do makaronu pierwszorzędnie, a dodatkowo mają ładny intensywny kolor. San Marzano można suszyć w domowych warunkach, a także jeść na surowo, jest to pomidor dość zwarty, mało soczysty, ale wciąż bardzo smaczny.
Bawole Serce – lubiany pomidor o sercowatym kształcie, ma najdelikatniejszą spośród wszystkich odmian skórkę, trzeba bardzo ostrożnie się z nim obchodzić. Wnętrze jest miękkie i słodkie, mało w nim pestki. To pomidor do bezpośredniej konsumpcji – do sałatek, na kanapki czy do bruschetty będzie idealny. Bawole Serca dostaniecie, a jakże, na stoisku Państwa Jabłońskich, Hipszów, na stoisku Gospodarstwa Zając, a także u Pań Turkiewicz z Ekologicznego Gospodarstwa Powielin.
Ognista Kula „palla di fuoco” – pomidor o ciekawym gruszkowatym kształcie i mocno czerwonym kolorze skórki. Skórka jest cienka, a wnętrze słodkie z niewielką ilością pestek. Odmiana to idealna na kanapki i do sałatek, cieszy oko intensywną czerwienią. Dostaniecie ją na stoisku Bukietu Smaków.
Pomidor malinowy – ze wszystkich dostępnych odmian ma najtwardszą skórkę, jest wyraźnie słodkawy, najlepszy jest do jedzenia na surowo, pomidory malinowe mają charakterystyczny różowawy kolor, występują w różnych kształtach. Popularne malinowe dostępne są u wielu naszych Wystawców – u Pań Turkiewicz z Powielina, u Państwa Hipszów, w Bukiecie Smaków, na stoisku Ekologicznego Gospodarstwa Zając, na Zielonym Straganie, w Żywych Kulturach, Eko Sok Barze u Adama Furgały i w NovaBio.
Pomidor Dromader – gruntowy pomidor dostępny od początków sierpnia, w Bukiecie Smaków uprawiany jest na otwartym polu. To ulubiona odmiana Pana Macieja Jabłońskiego, jak sam mówi „jest ze mną od 36 lat i będzie do końca”. To jest pomidorowy ideał, choć wygląd, trzeba przyznać, nie zapowiada szałowych doznań. Owoc jest mało spektakularny, okrągły, pospolity, niektóre sztuki to istne pomidorowe szkarady, ale ile jest w nich smaku, ile słońca, ile radości!!! Dromadera celebrować należy codziennie, ponieważ wzniesie każdy posiłek w wyższe rejestry. Pan Maciej w sezonie na Dromadery codziennie je z nich sałatkę, ale o niej kiedy indziej…
Pomidor Hubal – najlepszy jest na przetwory: soki, koncentraty i przeciery, dość długo po zerwaniu zachowuje swoje walory. Charakteryzuje się intensywnym czerwonym kolorem, kształt ma okrągły. Tę odmianę uprawiają na otwartym polu Państwo Mrzygłodowie. Pierwsze Hubale pojawiają się na BioBazarze zwykle pod koniec lipca.
Czarny Pomidor odm. Carbon – czarne pomidory świetnie wyglądają w pomidorowych miksach zestawione z innymi kolorowymi odmianami. Bruschetta, włoska sałatka caprese, prosta krajanka pomidorowo-ogórkowa z cebulką – tutaj niezwykła barwa odmiany Carbon zagra bajecznie. Ten rodzaj pomidora nie jest najlepszą opcją na przetwory ponieważ po podgrzaniu kolor traci na atrakcyjności.
Pomidorki koktajlowe – śliczniusie, maleńkie, u Pań Turkiewicz bywają odmiany niewiele większe od jagód. Czerwone odmiany koktajlowych dostaniecie też u Adama Furgały. To pomidory niezwykle dekoracyjne, słodko-kwaśne, przy czym żółte wyróżniają się większą kwasowością niżeli czerwone. Mini pomidorki dobre są do jedzenia bez dodatków, do sałatek i wykwintnych przekąsek. Fantastycznie wypadają po upieczeniu w oliwie, lubią towarzystwo pieczonej fety, a także mozzarelli i burraty. Po przekrojeniu można nimi ozdobić pizzę podpłomyki, focaccię.
Pomidory do faszerowania – na stoisku Bukietu Smaków kupicie ciekawe pomidory kształtem przypominające paprykę. Odmiana ta przeznaczona jest do faszerowania. Wygląda bardzo dekoracyjnie i utrzymuje zwartą formę nawet po upieczeniu. Można nadziewać mięsem, serem, kaszą, ryżem – wedle uznania.
Pomidorowe tipy
Optymalna temperatura przechowywania pomidorów to 15 stopni. Dojrzałe pomidory nie muszą leżeć na oknie, nie potrzebują już słońca, którego złapały w bród na krzaku, nie służy im także lodówka. Niewielu w warunkach miejskich dysponuje piwnicą, znajdź więc możliwie najchłodniejsze, zacienione miejsce dla swoich pomidorów.
Jeśli dobiega koniec sezonu na Twoje ulubione pomidory, zapakuj je w gazetę, by wydłużyć ich przydatność do spożycia. To taka stara skuteczna metoda, niestety nie wszystkie odmiany mogą dłużej poleżeć.
Podawaj pomidory zawsze z odrobiną tłuszczu, może to być oliwa, śmietana, czy awokado. Tłuszcz pozwala na przyswajanie wszystkich zbawiennych składników, jakie w jedzeniu się znajdują. Nie jest to zatem jedynie nośnik smaku, ale element wpływający na wartość posiłku.
Tekst i zdjęcia: Agata Koton